اطلاعات بیشتر
- نام مکان:
- مدرسه چهارباغ
- استان:
- اصفهان
- شهرستان:
- اصفهان
معرفی نامه
در ضلع شرقی خیابان چهارباغ بنای باشکوه و نفیسی است که میتوان آن را آخرین بنای مهم و با عظمتی دانست که در عصر صفویان در اصفهان ساخته شد.این مدرسه که «مدرسه سلطانی» و «مدرسه مادر شاه» نیز نامیده میشده در زمان سلطنت شاه سلطان حسین آخرین حکمران سلسله صفوی برای تدریس و تعلیم به طلاب علوم دینی از سال ۱۱۱۶ تا ۱۱۲۶ هجری قمری احداث گردید.هیچ یک از آثار موجود در اصفهان به اندازه مدرسه چهارباغ (کلکسیون کاشیکاری ایران) جهانگردان و سیاحان و بازدید کنندگان خارجی را تحت تأثیر جاذبههای خود قرار نداده است.از جمله این سیاحان: اوژن فلاندن، دیولافوا، کنت دوگوبینو هستند که مدرسه چهارباغ را شاهکار مسلم معماری دوران صفوی به حساب آورده اند.
وجه تسمیه مدرسه به سلطانی به این علت است که در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده و بدین جهت مدرسه چهارباغ نامیده میشود که در خیابان چهارباغ واقع شده است. دلیل آنکه مدرسه مادر شاه گفته میشود این است که مادر شاه سلطان حسین چند کاروانسرا و بازار و سایر نهادهای اقتصادی را وقف آن کرده است.ازنظر تناسب معماری و زیبایی طرح کاشیکاری، گنبد مدرسه چهارباغ بعد از مسجد شیخ لطف الله قرار دارد ولی در نظر استادان بزرگ این فن، در مجلّل این بنا که با طلا و نقره تزئین شده از لحاظ زرگری، طلاکاری، طراحی و قلمزنی، شاهکاری از صنایع ظریفه است و نظیر ندارد. از لحاظ کاشیکاری، مدرسه چهار .
..مشاهده کامل متن باغ هم دارای اهمیت است و انواع مختلف این فن را مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای داده و در واقع موزه کاشیکاری اصفهان میباشد. سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی است.
مدرسه چهارباغ به صورت چهار ایوانی است. نمای خارجی عمارت شامل سردری رفیع و با شکوه و زیبا است. هفده طاق نمای دو طبقه آجری در اطراف در ورودی خودنمایی میکنند. سردر ساختمان مزین به کاشیهای ریز و ظریف همراه با مقرنسهای پر نقش و نگار و خطوط مختلف است که بخش ورودی بنا را تشکیل میدهد.
کتیبه سردر به خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است که تاریخ ۱۱۱۲ را بر خود دارد و به وسیله عبدالرحیم جزایری کتابت شده است.محراب و منبر یکپارچه مرمری، حجره مخصوص شاه سلطان حسین، کاشیکاری بینظیر مدخل مدرسه، خطوط نستعلیق کتیبهها و پنجرههای چوبی آلتبُری شده از قسمتهای بسیار زیبا و چشم نواز این بنای نفیس تاریخی است. درختان چنار کهنسال و جوی آبی که در آن جریان دارد، بر زیبائی تزئینات نفیس کاشیکاری این بنای تاریخی افزوده و این مکان را بسیار فرحبخش و روحنواز کرده است.دو دهانه سردر با کاشیهای فیروزه ای تزئین شده و بر روی دو پایه سنگ مرمری، گلدانی به شکل بسیار زیبا قرار گرفته است.
در طرفین سر در دو سکوی مرمر بسیار نفیس و عالی وجود دارد.در اصلی مدرسه که با طلا و نقره تزئین شده نمونه بارز هنر زرگری و قلمزنی است که در دوران صفویه به نهایت تعالی و تکامل رسیده است.بر دو لنگه چپ و راست این در به خط نستعلیق بسیار زیبا و به صورت برجسته، اشعاری نوشته شده است. خطاط این اشعار محمد صالح اصفهانی خوشنویس برجسته آن عصر است.
قسمت داخلی مدرسه شامل هشتی، ورودی، حیات داخلی، گنبد، مناره و اطاق هاست. زیباترین قسمت مدرسه از نظر کاشیکاری هشتی ورودی آن است.در وسط دالان مدرسه سنگاب نفیسی قرار دارد که صلوات بر چهارده معصوم با تاریخ ۱۱۱۰ هجری بر روی آن حجاری شده است. این سنگاب شاهکار هنر سنگتراشی و خوشنویسی است.
ایوانها و حجرههای صحن چهار ایوانه مدرسه رو به باغی پر درخت قرار دارد که جویباری از میان آن میگذرد. این نهر به نام فرشادی است (در اصفهان این گونه نهرها را مادی میگویند).صحن مدرسه چهارباغ نمونه کامل یک معماری درون گرا و بومی به شمار میرود.حجره هایی که در دو طبقه و در فواصل ایوانهای مدرسه ساخته شده که اختصاص به سکونت طلاب علوم دینی داشته است.
اکثر این حجرهها دارای نقشه یکسانی است که از یک اتاق نشیمن در جلو و قسمتی به صورت صندوقخانه در عقب و قسمتی به نام بالا خانه تشکیل میشود. در جلوی این حجرهها ایوان زیبا و خوش طرحی قرار دارد.در جبهه شمالی مدرسه، ایوان شمالی با دهانه نسبتاً عریض و ارتفاع زیاد قرار دارد که در جبهه مقابل آن گنبد و منارههای ایوان جنوبی دیده میشود. کتیبه فوقانی داخل گنبد به خط عبدالرحیم جزایری خوش نویس عصر صفویه میباشد.
تمامی سطوح داخلی بنا به قطعات کوچکی تقسیم میشود که با کاشی تزئین شده است. منبر دوازده پله مدرسه که یکپارچه از سنگ مرمر ساخته شده از بهترین نمونههای هنر حجاری و سنگتراشی آن روزگار است. در کنار این منبر، محراب نفیس و بسیار زیبای مدرسه قرار دارد که کتیبه بالای محراب و منبر نیز به خط عبدالرحیم جزایری است.اشعاری که در اطراف سرسرای مدرسه به خط نستعلیق بسیار زیبا به رنگ سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی نوشته شده به خط محمد صالح اصفهانی و مورخ به سال ۱۱۱۹ هجری است.
کتیبه افقی داخل گنبد نیز به خط عبدالرحیم جزایری و تاریخ ۱۱۲۱ هجری است.شبستان مسقف مدرسه چهارباغ که در ضلع شرقی مدرسه واقع شده با درب منبت کاری بسیار نفیسی به محوطه زیر گنبد مربوط میشود. در این شبستان سه محراب وجود دارد که کتیبههای اطراف آنها را محمد مؤمن الحسینی به سال ۱۱۱۸ هجری کتابت کرده است.در شمال مدرسه چهارباغ بازارچه ای زیبا و مرتفع وجود دارد که در عصر صفویه بازارچه بلند و بازارچه شاهی نیز نامیده میشد.
این بازارچه نمونه ارزنده ای از بازارهای عصر صفوی است. در شرق مدرسه چهارباغ کاروانسرای مادر شاه واقع شده که مهمانسرای عباسی امروز است.مدرسه چهارباغ دارای کتابخانه کم نظیر و با ارزشی بوده که در حمله افغانها نابود شده است. این کتابخانه با کتب بسیار نفیس و کمیاب در اختیار طلاب علوم دینی و سایر پژوهشگران و محققین آن روزگار بوده است.
مدرسه چهارباغ موقوفاتی بسیار نیز داشته است که شامل باغ ها، مزارع، روستاها، املاک، دکان ها، کاروانسراها و سایر مستغلات بوده است که چگونگی آنها با حمله افغانها نامعلوم مانده است. به طور کلی مدرسه چهارباغ که به قول بسیاری از محققین هم مدرسه و هم مسجد بوده است، با ۸۵۰۰ متر مربع مساحت از آثار مهم و با ارزش عصر صفوی است که در اواخر حکومت این خاندان در اصفهان ساخته شده است.مدرسه چهارباغ اصفهان که پس از پیروزی انقلاب اسلامی «مدرسه علمیه امام صادق (ع)» نامگذاری شد در حال حاضر به آموزش طلاب علوم دینی و حجرههای آن نیز همانند عصر صفویه به اقامت طلاب اختصاص دارد.منابع :http://isfahan.
ir/ShowPage.aspxhttp://fa.wikipedia.org/www.
encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid.
پیشنهاد تور
لذت خودتون رو با دیگران به اشتراک بگذارید از اونجایی که ایران پر از زیبایی های مختلف و مناطق بکر و دیدنی هستش که ممکنه همه اون مناطق رو نشناسن بیایید با هم مناطقی رو که در اونها لذت بردیم و از جاذبه خاصی برخوردارند رو به هم معرفی کنیم ما تسهیلاتی رو در نظر گرفتیم که شما بتونید پیشنهاد خودتون رو برای برگزاری تورارائه کنید تا با کمک شرکت های گردشگری اقدام به برگزاری آن ها کنیم.
ارسال پیشنهاد