اطلاعات بیشتر


نام مکان:
مسجد جامع شاهرود
استان:
سمنان
شهرستان:
شاهرود

معرفی نامه

مسجد جامع شاهرود قدیمی‌ترین مسجد شاهرود است که قدمت آن حداقل به دوره ایلخانی می‌رسد ، این مسجد در مجاورت محلات قدیمی شهر مانند «قلعه ولوا» ، «بیدآباد» و «چهارسوق» شاهرود واقع شده است ، اهالی شاهرود در سال 1242 این مسجد را مرمت کرده‌اند.سقف بنا به صورت تاق و گنبد با قوس‌های ایرانی و عمدتا پنج و هفت روی جرزهای چند ضلعی اجرا شده است . در تعمیرات سال 1375 خورشیدی، به هنگام مرمت یکی از گنبد‌های اصلی و استحکام بخش سه گنبد فرعی، بقایای کتیبه‌ای گچبری کشف شد که شیوه گچبری آن به آثار دوره‌ایلخانی شباهت دارد . بخش قدیمی و اصلی مسجد یعنی شبستان‏ ستون‏دار، متشکل از سه بخش میانی، شرقی و غربی است.

بخش میانی، امتداد ایوانی به عرض 5 متر و عمقی ـ تا ضلع خلفی شبستان‏ ـ حدود 16 متر است و در ضلع خلفی آن، محرابی نیم هشت‏ ضلعی تعبیه کرده‏ اند. بخش غربی، متشکل از دو دهانه ـ هر دهانه به عرض 3 متر ـ و بخش شرقی متشکل از دهانه ‏ای به عرض 3 متر و عمق یکسان با دیگر دهانه‏‌ها (16 متر) است. پوشش بنا به صورت طاق و گنبد با قوس‏های ایرانی و عمدتاً پنج و هفت بر روی جرزهای چندضلعی اجرا شده است ، شبستان‏ مزبور، فاقد تزیین خاصی است. در تعمیرات سال 1375 شمسی، به هنگام مرمت یکی از گنبدهای اصلی و استحکام بخشی سه گنبد فرعی، بقایای کتیبه‏ ای گچبری‏ کشف گردیده که شیوه گچبری‏ آن به آثار دوره ایلخانی شباهت دارد.

نمای ...مشاهده کامل متن رو به صحن شبستان‏ و بخش‏های دیگر بنا، ساده آجری و فاقد هر نوع تزیینی است.

در گذشته، در بخش شرقی شبستان‏ اصلی، شبستان‏ زنانه ‏ای وجود داشته است. همچنین به گفته معمرین، بنای مسجد دارای وضوخانه ‏ای شبیه آب‏ انبار در جلو و خارج مسجد و نیز مناره ‏ای بوده است. در قسمت شرقی و قسمت شمالی مسجد، باغچه ‏ای قرار دارد که باغچه ضلع شرقی آن، به هفت دختران معروف و به باور عوام، گره ‏گشا بوده و زنان در گذشته آداب و رسوم ویژه‏ای از جمله در روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان در این مسجد برگزار می‏کرده ‏اند.مؤلف مطلع الشمس مسجد جامع شاهرود را این طور تعریف می‌کند« مسجد جامع شاهرود که در خارج شهر است در میان باغات و بساتین که در سفح جبال شمالی واقع شده و آن بنایی معتبر است و هر چند از خشت خام برآورده‌اند.

اما در اهمیت کمتر از ابنیه آجری نیست، شکل آن مربع مستطیل است، هشت استوانه ضخیم در وسط است که دو به دو موازی یکدیگرند و روی آن‌ها طاق‌های محکم زده‌اند، قسمت مقابل محراب را پوشش از تیر و تخته است و این اختلاف سقف و طاق طاری و جدید است. قدیم همه طاق خشتی بوده، در سال 1242 اهالی شاهرود این مسجد را مرمت کرده‌اند و این یک قسمت به طور مخالف پوشانده شده کف قسمت خاوری این مسجد به قدر یک ذرع بلندتر است و زیر آن آب انبار می‌باشد و راه پله از خارج و میان شارع است و روی این قسمت خاوری هم با تیر و تخته پوشیده شده و در وسط یک قطار ستون‌های تیربست و روی تیرها چند حمال بزرگ بر هم چفت کرده انداخته و سرتیرهای سقف را روی آنها قرار داده‌اند و تقریباً بطور تسنیم پوشانیده و می‌توان آن جا را مسجد علی حده محسوب داشت، چه محراب مخصوص و مدخل ممتاز و وضع جداگانه دارد» این بنا در سال 1376به شماره 1856 به ثبت تاریخی رسیده است ، هنوز هم می‌توان آثار یادگاری نویسی‌های دوره قاجاریه را روی دیوارهای این مسجد قدیمی دید.منبع:http://vista.irhttp://iranology.

tebyan.nethttp://rcirib.ir/http://www.chn.

ir.