اطلاعات بیشتر
- نام مکان:
- سد گمپو فداغ
- استان:
- فارس
- شهرستان:
- گراش
معرفی نامه
آدرس : سد گمپو فداغ در جنوب استان فارس ، شهرستان گراش ، در دهستان فداغ واقع شده است.در ۳ کیلومتری جنوب فداغ ، در قسمت شمالی بخش بیرم و 5 کیلومتری جنوب شرقی آبادی محمد زینا ، " سد گمپو فداغ " بنا گذاشته شده است. قدمت این سد که بر روی رودخانه فصلی بنا شده ، به دوره ساسانیان باز می‌گردد ، یعنی حدود 800سال پیش ، سد گمپو فداغ با ۲۵متر ارتفاع ، عرض ۲۰متری و ضخامتی 6متری ، از مصالحی چون سنگ و ساروج ساخته شده است. جالب است که بدانید تنها با استفاده از ملات آهکی و بدون استفاده از بستهای فلزی و در میانه ، با قطعات سنگ لاشه ، قلوه سنگ ، ملات آهکی یا ساروج این سد استوار گشته است.
یکی از مهمترین دلایل نسبت دادن این سد به دوره ساسانی علاوه بر نوع مصالح آن ، یافت شدن بقایای سفالینه‌های دوره ساسانی ، و نیز وجود قلعه‌های ساسانی " دیده بان " و " میمون دژ " در این منطقه است." گمپ " و " گمپو " در لغت به معنی چشمه می‌باشد ، چشمه ای جوشان که به طور دائم در حال جوشیدن و به زبان محلی در حال " گمپ " زدن است. این سد نیز روی رودخانه فصلی بنا شده که آب حاصل از بارش باران بر ارتفاعات که از دامنه‌ها سرازیر شده را ذخیره کرده و در گذشته برای کشاورزی در دشت واقع در پایین تنگه گمپو مورد استفاده قرار می‌گرفته است. همچنین در پایین دشت این سد ، چشمه‌ای قرار دارد که اهالی فداغ ، آب این چشمه را برای درمان بیماری .
..مشاهده کامل متن پوستی و روماتیسم مفید می‌دانند . یکی از نکات جالب این سد، وجود سه دریچه با وسعت120×60 سانتیمتر ، در میانه دیواره سد با ارتفاع‌های مختلف و فواصل معین می‌باشد ، که به منظور تنظیم مقدار آب مخزن سد و خروج آب تعبیه و طراحی شده است.
ناگفته نماند که هم اکنون این دریچه‌ها از جهت سر آب با چیدن سنگهایی مسدود شده است ، ولی از جهت پایاب باز است. همچنین برج آبگیر سد که در قسمت پایاب سد واقع شده است ، به طرز جالبی در ارتفاع 8 متری دیواره سد ، بر روی صخره طبیعی و پیش آمده کوه نشسته و از سطح دیواره به صورت نیم دایره ، برجستگی پیدا کرده است.از جمله دلایل ماندگاری این سد می‌توان به شیوه آب گیری آن اشاره داشت ، در این روش آب مخزن سد ، از طریق دریچه‌ها و برج آبگیر در مجرایی که در دامنه صخره ای کوه کنده شده است ، وارد و راهی قسمت پایین دست می‌شده است. این شیوه سبب گشته تا جریان خروجی آب به دیواره سد آسیبی نرساند .
همچنین محصور بودن دیواره سد در میانه تنگه نیز از دیگر دلایل ماندگاری سد گمپو فداغ محسوب می‌شود.در فاصله 300متری جنوب بالادست سد گمپو ، بقایای دیواره دیگری یافت شده است که از نظر مصالح و شیوه ساخت نسبت به سد گمپو فداغ ، کیفیت کمتری دارد و دو احتمال برای این دیوار داده می‌شود. نخست اینکه مربوط به یک سد قدیمی‌تر باشد و دیگری اینکه برای کنترل شدت جریان آبهای ورودی به دریاچه اصلی سد گمپو فداغ ، مورد استفاده قرار می‌گرفته است.لازم به ذکر است که در جریان حمله افغان‌ها قسمتی از این سد تخریب شده است اما روایت اهالی از سرگذشت این سد متفاوت می‌باشد ، آنها اینطور روایت می‌کنند که سالها بعد از ساخت این سد ، شخصی به نام عالی سیاه با ریختن اسید بسیار قوی ، این سد را می‌شکند و سیل آب ، باعث نابودی مزارع و باغهای فداغ و قرای همجوار می‌شود.
مردم فداغ که از این موضوع مطلع می‌گردند ، او را تعقیب کرده و در نزدیکی سد میگیرند و با سنگ و چماق او را از پای در می‌آورند و در همانجا دفنش می‌کنند. گفتنی است هم اکنون قبر عالی سیاه ، نزدیک آب انباری در قسمت پایین سد وجود دارد که از قدیم مرسوم بوده است کسانی که به این مکان می‌آیند سنگی را به نیت تنفر و انزجار از این شخص به قبرش می‌زنند ، و اکنون به گونه ای شده است که این قبر به تلی از سنگ تبدیل گردیده است .ناگفته نماند سد تاریخی گمپو در تاریخ ۹/۱/۱۳۷۸ با شماره ۲۲۸۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.منبع : http://fa.
wikipedia.orghttp://www.ghatreh.comhttp://www.
fedaghnews.comhttp://fedagh.irhttp://tebna.irhttp://www.
yjc.ir.
.jpg&mode=medium)
پیشنهاد تور
لذت خودتون رو با دیگران به اشتراک بگذارید از اونجایی که ایران پر از زیبایی های مختلف و مناطق بکر و دیدنی هستش که ممکنه همه اون مناطق رو نشناسن بیایید با هم مناطقی رو که در اونها لذت بردیم و از جاذبه خاصی برخوردارند رو به هم معرفی کنیم ما تسهیلاتی رو در نظر گرفتیم که شما بتونید پیشنهاد خودتون رو برای برگزاری تورارائه کنید تا با کمک شرکت های گردشگری اقدام به برگزاری آن ها کنیم.
ارسال پیشنهاد