اطلاعات بیشتر
- نام مکان:
- شهر باستانی دارابگرد
- استان:
- فارس
- شهرستان:
- داراب
معرفی نامه
آدرس : شهر تاریخی و باستانی دارابگرد در استان فارس ، 6 کیلومتری جنوب غرب داراب ، در کنار جاده جدید داراب – شیراز واقع شده است.از جمله قدیمیترین شهرهای ایران باستان ، که نخستین پایتخت سلسله ساسانیان نیز بوده است ، در ۶کیلومتری شهرفعلی داراب ، با نام " شهر باستانی دارابگرد " میباشد. قدمت این شهر را مربوط به دوره هخامنشیان میدانند ( بیش از 2500 سال ) . شهر داربگرد که درمیان دشت وسیع و حاصلخیز هشیوار بنا گذاشته شده است ، به دلیل شرایط امنیتی آن زمان واهمیت شهر به صورت مدور بنا گردیده است و از این جهت در ردیف اولین شهرهای مدور داخل فلات ایران محسوب میگردد.
لازم به توضیح است که دارابگرد به عنوان یکی از پنج شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم ، به شمار میرفته است.دارابگرد که به داراگرد و دارابجرد نیز معروف میباشد ، به معنی شهر داریوش است. درست است که دارابگرد ، تنها شهر بنا شده به دست داریوش هخامنشی نمیباشد ، اما شاید نخستین بنای مدور برپا شده به دست او بود که نام خود را بر آن نهاده است. سبک بنای شهر اقتباس از شهرهای قدیم بینالنهرین باستان است.
دیوار اطراف شهر باقی مانده و هنوز برخی از بقایای بناها از جمله کاخ و قلعه حاکم شهر بر فراز قله میانی دیده میشود. بنای شهر دارابگرد بر مبنای برخی روایات تاریخی منسوب به داراب پسر بهمن پسر اسفندیار کیانی بوده است که در ادامه به صورت کامل شرح ...
مشاهده کامل متن میدهیم. شعاع دایره این شهر برابر با 1020 متر ، و مساحتی بالغ بر 32 کیلومتر مربع میباشد. دیوار مخروطی عظی میاز گل رس و سنگ و ملاط آهک در درو تا دور شهر ، با ارتفاع 10 متر ،ساخته شده بود و وجود ماده چسبنده ای درمیان ملاط و گل به کار رفته در دیوار سبب شده با گذشت بیش از ۲۶۰۰ سال این دیوار با تخریب کم پابرجا واستوار باقی بماند. تاگفته نماند که درطول زمان این دیوار دچار فرسایش شده وارتفاع آن اکنون در حدود ۷ متر میباشد.
همچنین پشت این دیوار خندقی بزرگ ، با عمق بیش از ۱۰ متر و عرض ۵۰ متری به منظور حفاظت بیشتر از شهر حفر شده است که در مواقع خطر ، دسترسی به شهر و دیوارهای آن را بسیار مشکل و تقریباً ناممکن میکرده است. یکی از نکات بسیار جالب خندق شهر دارابگرد این است که پیوسته مملو از آب بوده و به گفته مورخین متقدم درآن گیاهانی بوده است که به دورپای افرادی که واردخندق میشدهاند ، پیچیده و مانع از شنا کردن آنها میشده است. ناگفته نماند که آب این خندق نیز از از رودخانههای اطراف ، از جمله " رود بال " تامین میشده است.بنا به نوشته مورخان و جغرافیدانان قدیم ، شهر دارابگرد تا سده ششم هجری قمری بسیار آباد و پررونق به حیات خود ادامه است ولی در اثر حملات ویرانگر و نبردهای داخلی دچار آسیب و ویرانی میشود و اهالی پس از کوچ از دارابگرد به تنگ رنبه ویبسر به محل فعلی شهر داراب عزیمت میکنند.
تاریخچه دارابگرد :با توجه به منابع متعدد ، از جمله تاریخ طبری و نیز روایات افسانه ای مانند شاهنامه فردوسی آمده است که بنای شهر ، توسط داراب از نوادگان اسفندیار پهلوان نامدار شاهنامه انجام گردیده است. با مطابقت تاریخ افسانه ای با تاریخ واقعی میتوان به این نتیجه رسید که احداث شهر دارابگرد توسط داریوش اول ( 522 تا 486 قبل از میلاد ) یا داریوش دوم پسر اردشیر اول ( 424 تا 404 قبل از میلاد ) صورت گرفته است. باما در قرنهای اخیر با مطابق کاوشها و تحقیقات باستان شناسی توسط ، ایران شناسانی ، نظیر " گیرشمن " ساخت شهر دارابگرد به زمان اشکانیان مربوط میشود که با تلفیق آن چه در متون قدیمی در مورد احداث این شهر آورده شده و در نظر گرفتن نظریات گیرشمن میتوان به این نتیجه رسید که نطفه اولیه شهر به صورت پادگان نظامی و شهری کوچک به عنوان محل نگهداری اسرای روم ، در زمان هخامنشیان به وجود آمده ، و در دوران اشکانیان ، دارابگرد گسترش مییابد و با احداث تاسیسات جدید به صورت شهری بزرگ و پررونق در میآید. گفتنی است در اواخر عهد اشکانی ( پادشاهی اردوان پنجم ) ، حکمران شهر دارابگرد اردشیر بابکان ، سر به شورش برمیدارد و موفق میشود که اردوان را شکست دهد و خود بر تخت پادشاهی تکیه زند و امپراطوری ساسانی را بنیان گذاری نماید.
اوج اهمیت و رونق شهر دارابگرد نیز از این دوران آغاز میشود و بدین خاطر است که اکثرآثار تاریخی این شهرستان متعلق به دوره ساسانی است.دارابگرد تا قرن پنجم هجری ، سرزمین آبادی بوده است ، اما به دلیل تهاجم گسترده سلجوقیان دراین دوره ، دچارآسیب و ویرانی میشود و اهالی به ناحیه جدیدی در شرق شهر فعلی به نام تنگ رمبه کوچ مینمایند و پس از حمله سلاجقه به ناحیه جدید به ناچار به محل فعلی داراب عزیمت میکنند. شهر فعلی نیز در دوران ایلخانان مغول و تیموریان مورد حمله قرار میگیرد و خسارات زیادی میبیند. اما در عصر صفویه با توجه به حکام وقت این شهر روبه آبادانی میگذارد و تا دوران زندیه ازولایات مهم فارس بودهاست.
درعصر قاجار شهر داراب به دلیل دارا بودن اراضی وسیع و حاصلخیز مورد توجه حکام ایالتی قرارمی گیرد با استقرار ایلات ترک و عرب در اطراف این شهر به صحنه منازعات و درگیریهای حکومت و ایلات تبدیل میشود و از این رهگذر دچار صدمات جدی میگردد و از توسعه و پیشرفت باز میماند. در این محل ۲ آتشکده ساسانی در مجاورت یکدیگر قرار دارد که در نوع خود قابل توجه است. ساختار این آتشکدهها همانند سایر آتشکدههای عصر ساسانی به شکل چهارتاقی با گنبد مدور میباشد و مصالح به کار رفته درآن شامل گل وگچ ساروج وسنگ لاشه میباشد.در نهایت شهر دارابگرد در سال ۲۳ هجری توسط اعراب فتح میشود و حکومت آن در اختیار سرداران عرب قرار میگیرد.
شهر باستانی دارابگرد دارای ضرابخانه بزرگی بوده است که حتی در دوران اسلامی نیز به فعالیت خود ادامه میداده است. گفتنی است که در عهدنامه صلح میان حسن بن علی ( ع ) و معاویه ، تنها خراج این شهر به امام حسن واگذارشده است. این مساله نشان از اهمیت دارابگرد در آن روزگار دارد.علت نامگذاری دارابگرد:دارابگرد از دو کلمه داراب و گِرد تشکیل شده و چنان که ذکر شد منسوب به داراب از پادشاهان کیانی ( هخامنشی ) است.
در مورد واژه " گرد " معانی مختلفی از جمله شهر و مدینه میباشد ، اما این شهر مدور و دایره شکل و ساخته شده که تمام این معانی در رابطه با نامگذاری دارابگرد مصداق دارد. یعنی که دارابگرد از ابتدای احداث شهر بوده ، طرح آن مدور است و توسط داراب نیز ساخته شده است.دروازههای شهر دارابگرد : شهر دارابگرد دارای 2 دروازه اصلی و 2 دروازه فرعی بوده است که این 4 دروازه دقیقا در 4 جهت اصلی قرار داشتهاند. 2 دروازه اصلی که مهمتر بوده در جهات غربی و شرقی و 2 دروازه دیگر در شمال و جنوب شرق قرار داشتهاند.
دروازه شرقی به نام دروازه خورشید در سمت راهی که به آتشکده مشهور به آذرخش میرفته قرار داشته و دروازه غربی از نظر تماس و ارتباط با خارج مهمتر بوده است و در جهت راهی که به مناطق مرکزی فارس میرفته قرار داشته است. ظاهرا از دروازه شمالی و جنوبی بیشتر برای ورود آب مشروب و خروج آب زاِئد استفاده میشده است.در مقابل دروازههای شهر دارابگرد پلهای متحرکی قرار داشتهاند که به هنگام حمله دشمن و همچنین در شبها برچیده میشدهاند.آثار پایههای پل در مقابل دروازهها خصوصا دروازه غربی دیده میشود.
در درون شهر دو قله کم ارتفاع قرار دارد که همانند گنبدهای بزرگی در میان شهر خودنمایی میکنند. در بالای قله بزرگتر که مشهور به قله شاه نشین است، آثار قلعه بزرگی وجود دارد، به نظر میرسد در این مکان ارگ یا قصری وجود داشته است.آثار 4 دیواره و حصار به فاصلههای مختلف در اطراف این قله دیده میشود، در حصار اول دوازده مقر نگهبانی و در حصار دوم 8 مقر یا سنگر نگهبانی و در حصار سوم 5 سنگر نگهبانی وجود داشته است و دیوار آخر که اطراف قصر یا ارگ بالای قله را محصور میکرده است.این حصارها توسط سنگ و ساروج ساخته شده اند.
در بالای قله شاه نشین آثار یک چاه آب نیز دیده میشود، احتمالا آب مورد نیاز ساکنین قلعه به وسیله همین چاه به بالای قله میرساندهاند.در دامنه قله شاه نشین، در دامنه 200 متری آثار غاری مصنوعی وجود دارد که به نظر میرسد محل نگهداری زندانیان و یا محل ذخیره آب و یا کالاهای ضروری بوده است. از دهانه غار تا کف آن بیش از یک و نیم متر ارتفاع وجود دارد و هیچ پلکانی در آن بکار نرفته است. پس از ورود به درون غار و عبور از یک راهرو باریک به فضای نسبتا بزرگی میرسیم که سقف و دیوارهای آن از سنگ تراشیده شده ایجاد گردیدهاند.
این ولایت از شمال به شهر سیرجان و از غرب به کوره اردشیر خوره از شمال غرب کوره استخر از جنوب به خلیج فارس و از شرق به بخشی از استان کرمان و بنادر هرمز محدود بوده است.ویژگیهای جغرافیایی و کشاورزی دارابگرد:مساحت شهر دارابگرد قریب 300 هکتار است که شامل قلههای میانی شهر میشود. در محوطه پیرامون قلهها آثار بسیار اندکی از منازل مسکونی و آزاد به چشم میخورد و دلیل آن این است که عموم منازل و بناها با گل ساخته بودند.شهر دارابگرد در میان دشت حاصلخیز و سرسبز هشیوار قرار گرفته است و از این جهت منطقه مناسبی برای کشت انواع محصولات کشاورزی بوده است.
برخی از فراوردههای کشاورزی علاوه بر مصرف داخلی به شهرهای همجوار صادر میشده است.گندم مهمترین محصول دارابگرد بوده است . بیشتر زمینهای زراعی پیرامون شهر زیر کشت گندم قرار داشته است . بهترین نوع گندم این منطقه در روستایی به نام شهنان در شمال دارابگرد کشت میشده است.
علاوه بر گندم محصولات دیگری مانند جو ، ذرت ، پنبه و انواع پسته نیز کشت میشده است.سایر محصولات دارابگرد:بافت انواع قالی و حصیر از زمانهای بسیار قدیم در دارابگرد و نواحی اطراف آن رواج داشته است. در برخی روستاهای قدیمی داراب مانند نوایگان ، لایزنگان ، رستاق فرشهای دستباف بسیار زیبا و ارزشمند تولید میشده که تاکنون نیز ادامه دارد و این فرشها به شهرها و مناطق اطراف و حتی کشورهای دوردست صادر میشده است . بر اساس نوشته مورخین در دربار هارون الرشید بیش از هزار قالی بافت دارابگرد وجود داشته است.
یکی از محصولات مهم و ارزشمند دارابگرد مومیایی این شهر بوده است. این ماده که دارای ارزش دارویی است و برای درمان انواع شکستگی ها، زخم خوردگیها و پادزهر به کار میرود مقدار کمی از این ماده برای تسکین درد در شکستگیها و کوفتگیها مورد استفاده قرار میگیرد. مومیایی در کوهی واقع در جنوب غربی دارابگرد از سقف غاری قطره قطره میچکد.راههای مواصلاتی دارابگرد:شهر دارابگرد بر سر راه بازرگانی و تجاری پارس بابنا در هرموز قرار داشته است.
نزدیکترین مسیری که شهرهای مرکزی فارس مانند شیراز ، تخت جمشید، استخر را به بندر هرمز وصل میکرده از این شهر عبور مینموده است.همچنین یکی از مسیرهای فارس به کرمان از این منطقه میگذشته است . راه معروف ابریشم سنگی که سواحل دریای خزر را به بنادر خلیج فارس وصل میکرده و عمود بر راه اصلی ابریشم بوده از داراب تا نزدیکترین شهر بزرگ همجوار ( فسا ) هفده فرسنگ بوده است.منبع : http://fa.
wikipedia.orghttp://www.irannaz.comhttp://www.
negahmedia.irdarabtarikh.blogfa.comdarabonline.
comhttp://hamshahrionline.ir.
.jpg&mode=medium)
پیشنهاد تور
لذت خودتون رو با دیگران به اشتراک بگذارید از اونجایی که ایران پر از زیبایی های مختلف و مناطق بکر و دیدنی هستش که ممکنه همه اون مناطق رو نشناسن بیایید با هم مناطقی رو که در اونها لذت بردیم و از جاذبه خاصی برخوردارند رو به هم معرفی کنیم ما تسهیلاتی رو در نظر گرفتیم که شما بتونید پیشنهاد خودتون رو برای برگزاری تورارائه کنید تا با کمک شرکت های گردشگری اقدام به برگزاری آن ها کنیم.
ارسال پیشنهاد