اطلاعات بیشتر
- نام مکان:
- مسجد جامع کاشان
- استان:
- اصفهان
- شهرستان:
- کاشان
معرفی نامه
این مسجد از قدیمی‌ترین بنای تاریخی کاشان می‌باشد که در خیابان باباافضل و در محله میدان کهنه از محلات قدیمی کاشان واقع شده است . این بنا داری گنبد آجری با مقصوره و ایوان مرتفع زیر گنبد و صحن وسیع ، دو شبستان بزرگ و یک شبستان تحتانی در ضلع شمالی و حوضخانه در وسط می‌باشد . مناره آجری که در جنوب شرقی مسجد قرار دارد . تنها بنای تاریخدار از مجموعه بنا‌های مفصل کاشان در عهد سلجوقی می‌باشد که تاکنون باقی مانده است .
در قسمت پائین مناره کتیبه سه خطی به خط کوفی با آجر برجسته ساخته شده که این عبارت آن خوانده می‌شود : " امر ببنائها القاضی الجلیل مجدالبناء حمد بلد ... فی شهور سنه ست و ستین و اربعمائه - 466 - " .
در باره ساختمان اولیه این مسجد این طور گفته شده است که پیش از اسلام در این محل آتشکده بوده و پس از گرویدن به اسلام اهالی آنرا تبدیل به مسجد کرده اند . این مناره بعد از مناره‌های مسجد میدان ساوه ، به تاریخ چهارصد و پنجاه و سه، و مسجد زواره ، به تاریخ چهارصد و شصت و یک ، سومین مناره تاریخ دار قدیمی به شمار می‌اید و همزمان با کهنترین بنای تاریخدار اصفهان می‌باشد . گنبدی که شبستان و محراب اصلی مسجد جامع سلجوقی را پوشانده ، در کتیبه آن نام ملکشاه و خواجه نظام الملک وزیرش نوشته شده است .کتاب مرآت البلدان درباره این مسجد می‌نویسد : " جامع کاشان : ( مسجدی که در کاشان به اسم جامع معروف است ، شهرت دارد که صفیه خاتون دختر مالک اشتر آنرا بنا کرده است .
دو محراب دارد ، که قبله یکی کج و دیگری راست است و دارای شبستان و گنبد و حوضخانه است . و چند بار مرمت شده که تاریخ آنه معلوم نیست . اما محراب بزرگ و قدیمی آن ، که از بقایای مسجد هم عصر با منار سلجوقی است ) . محرابی بزرگ با گچبری نفیسی در این مسجد وجود داشته که از مختصر آثار باقی مانده آن این آیه قرآن تشخیص داده می‌شود : ( .
.. رحیم یا ایها الذین آمنو اذا نودی ..
. ذکرالله ...
) این آیه از سوره جمعه که در فضیلت جمعه و نماز جمعه نازل شده در اینجا کاشف آن است که این جامع برای نخستین بار به نام جمعه جهت نماز جمعه در کاشان ساخته شده و متن آیه چنین است : « یا ایهااالذین آمنو اذا نودی للصلوة من یوم الجمعه فاسعوا الی ذکر الله و ذروا البیع ذالکم خیر لکم ان کنتم تعلمون . » و بر کتیبه محراب کوچک همان شبستان که مدتی بعد از محراب بزرگ آنجا ساخته شده این آیه قرآن نوشته شده است : « قد نری تقلب وجهک فی السماء فلنولینک قبلة ترضیها فول وجهک شطر المسجد الحرام و حیث ماکنتم فولو وجوهکم شطره و ان الذین اوتو الکتاب لیعلمون انه الحق من ربهم و ماالله بغافل عما یغلمون . » . با توجه به شأن نزول این آیه که شامل امر الهی در تحویل جهت قبله مسلمین از بیت المقدس به سمت کعبه می‌باشد .
موضوع اختلاف جهت دو قبله در مسجد جمعه کاشان تأئید میگردد ، چون پیغمبر اسلام در سال دوم هجرت وقت نماز جماعت در مسجد بنی سلمه مدینه ، بر اثر نزول این آیه شریفه روی خود را از صخره به طرف کعبه بگردانید و به این جهت آن مسجد به ذوقبلتین مشهور شد . و مفهوم آن نیز در اینجا اشاره بدان دارد که چون این محراب با رعایت دقایق شرعی و جهت یابی کامل ساخته شده ، محراب قدیمی آن نباید مورد توجه نمازگزاران قرار بگیرد .بنابراین اینطور به نظر میرسد که محراب بزرگ گچبری دوره سلجوقی را عمداً خراب کرده باشند تا باعث اشتباه و گمراهی نمازگراران نشود . مسجد جامع چون در طی قرون متوالی چندین بار دچار خرابی‌های کلی و جزئی شده است ، از این جهت هنگام مرمت و تجدید بنا تغییرات زیادی در ساختمان و تیینات آن داده شده ولی مهمتر از همه زیان‌های وارده از زلزله سال هزار و صد و نود و دوهجری قمری بوده است .
طوری که طبق تاریخ‌های موجود در کتیبه‌های مسجد ، مرمت آن‌ها که توسط عبدالرزاق خان حاکم کاشان صورت گرفته و بیش از ده سال طول کشیده است ، زیرا نخستین تاریخ این تعمیر که در پایان کتیبه قرآنی گچبری شده محراب شبستان بزرگ ، جنب بنای گنبد می‌باشد ، بر آن نوشته شده : " کتبه ابن محمد حسین محمد کاظم اصفهانی فی 1194 عمل استاد باقر اصفهانی " . و این کتیبه متعلق به زمانی است که به امر کریم خان زند کارگران ساختمانی از اصفهان و بلاد دیگر به کمک مردم شهر و دیار زلزله زده کاشان آمدند . آخرین تاریخ این تعمیرات در کتیبه گچبری برجسته ، بالای محراب زیر گنبد نمایان است که چنین نوشته شده است : " بعد از خرابی زلزله باعت و بانی تعمیر عبدالرزاق خان . کتبه عبدالکریم 1207 " .
کتیبه‌های گنبد : در داخل مقصوره گنبد از بالا تا پائین سه ردیف کتیبه نقاشی و گچبری از این قرار موجود است وهمه آن‌ها مربوط به تعمیرات بعد زلزله می‌باشد :1- کتیبه هشت ضلعی بالایی که شامل آیات قرآن که با خط ثلث سفید رنگ بر زمینه آبی لاجوردی می‌با شد.2- کتیبه قرآنی زیر مقرنس‌های چهار گوشه سقف گنبد و همچنین بر سه جانب صفه‌های جناحین شمالی و جنوبی مانند کتیبه بالایی به خط ثلث سفید بر زمینه آبی لاجوردی نوشته شده است .3- کتیبه گچبری برجسته قرآنی اطراف محراب مقرنس کاری شده است که در سال هزار و دویست و هفت هجری با آخرین تعمیرات بعد از زلزله به پایان رسیده است . مسجد جامع کاشان در تاریخ سی ام خرداد سال هزار و سیصد و پانزده به شماره دویست و پنجاه و دو در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .
منابع :http://faraxkard.vcp.ir/karbobala.comwww.
kashanica.com.
.jpg&mode=medium)
پیشنهاد تور
لذت خودتون رو با دیگران به اشتراک بگذارید از اونجایی که ایران پر از زیبایی های مختلف و مناطق بکر و دیدنی هستش که ممکنه همه اون مناطق رو نشناسن بیایید با هم مناطقی رو که در اونها لذت بردیم و از جاذبه خاصی برخوردارند رو به هم معرفی کنیم ما تسهیلاتی رو در نظر گرفتیم که شما بتونید پیشنهاد خودتون رو برای برگزاری تورارائه کنید تا با کمک شرکت های گردشگری اقدام به برگزاری آن ها کنیم.
ارسال پیشنهاد