اطلاعات بیشتر
- نام مکان:
- غار خربس
- استان:
- هرمزگان
- شهرستان:
- قشم
معرفی نامه
یک رشتهکوه طولانى در پانزده کیلومترى شهر قشم، در مسیر راهى که به منطقهٔ باستانى خربز یا خربس و سپس به بندر سوزا منتهى مىشود، وجود دارد که در دل آن معمارى صخرهاى شگفتى قرار دارد.ورود به این فضاى صخرهاى از طریق روزنههاى غار مانندى ممکن است که تعداد آنها به نُه روزن در سه ردیف مىرسد. در ریف بالا شش، در حاشیهٔ وسط دو و در پایین یک روزن تعبیه شده است.غار خربس قشم کنار کوهی رو به دریا و دشت میانکاسه واقع شده است.
غار خربس قشم از غارهای دریایی میباشد که توسط تخلیه ماسهها و گردابها، از حفره سنگها درست شده است، اما با افزایش وسعت غار خربس قشم در دورههای قبل از اسلام در قسمتهای تالار میانی و دهلیزهای داخلی ، مردم به احتمال زیاد از غار خربس قشم به عنوان مکانی برای پناهگاه و نیایش گاه بهره میبردند.این غارها که از پدیدههاى کهن زمینشناختى به شمار مىروند، همراه با دیگر پدیدهها و کوهها و خود جزیره قشم دنباله چینخوردگىهاى رشته کوههاى زاگرس هستند که در هزارههاى گذشته از زیر آب سربرآوردهاند.این غارها در دورههاى تمدنى بعد دچار دگرگونى و تغییرات دیگرى شدهاند.غارهاى خربس که از بیرون ساختار ساده و طبیعى و زمینشناختى خود را همچنان حفظ کردهاند از درون با مجموعه دهلیزها، تالارها و اتاقهاى متعدد به ابعاد 5/5 ×4 متر و چشمهها و روزنهاى گوناگونى که رو به شمال و جنوب دارند مؤید .
..مشاهده کامل متن حضور مردمانى از دورانهاى کهن در این جزیره هستند.مشخص است که دست انسانها به مرور زمان و به منظور کاربردهاى گوناگون، شکل و سیماى این غارها و دیوارههاى آنها را دگرگون ساخته و مناسب نیازهاى خود درآورده است.
تالارى به مساحت ۲۵ مترمربع در پشت روزنهها، در دل صخره و سنگ حفر شده است. سقف تالار مسطح است. این تالار محل بهجاى آوردن مراسم مذهبى ویژهاى براى بزرگداشت درگذشتگان، و به احتمال بسیار قوى مرکز پرستش «ایزدمهر» یا «میترا» بوده است.غارهاى خربس را از لحاظ شکل و ساختار با دخمههاى آذربایجان، کردستان، لرستان، بوشهر، اهواز و شوشتر مقایسه مىکنند.
غارهاى خربس به ویژه از نظر فضاهاى درونى شکل و طرح اولیه خود را حفظ کرده و به همان صورت کهن خود باقىمانده است. در سمت راست این غارها و در امتداد دیواره بلند و گسترده زیارتگاه شاه شهید، دهلیزها و دالانهایى نو به دست سنگتراشان هنرمند روزگار کنونى در دل کوه تراشیده شده تا به عنوان الگویى تازه، به شناسایى غارهاى اصلى یارى رساند. در درون این غارهاى جدید و دهلیزها نقشهایى با الهام از طرحهاى باستانى کنده شده که همگى از جلوه و نمودى باستانى و حالتى رمزگونه و نمادین برخوردار هستند. بعضى غارهاى خربس را معبد مهرى مىپندارند، بعضى آن را استودان (جاى نگهدارى استخوانهاى مردگان پس از مرگ، در آیین زرتشت) مىدانند و حدسى که قریب به یقین مىتواند باشد این است که این حفرههاى دست کنده در دل صخرهها اگر استودان (استخواندان) دورههاى پیش از اسلام نباشد، بهطور مسلم پناهگاههایى است براى مردم بىدفاع که روزگارى در دشت هموار خربز زندگى مىکردهاند و دزدان دریایى با ایلغار و یورش امان آنها را بریده بودند.
آنان ناچار این حفرههاى درهم را که از درون با یکدیگر مرتبط هستند در دل این دیواره به صورت غارهاى دستکند به وجود آوردهاند تا به هنگام احساس خطر بتوانند کودکان، زنان و پیرمردها را به درون غارها منزل دهند، نان و آب و غذا نیز لاشه سنگهایى براى دفاع و پرت کردن از ارتقاع در اختیارشان مىگذاشته و خود به مقابله با دشمن غارتگر مىپرداختهاند.این غارهاى دستکنده، مجموعهاى از حفرههایى است که با راهروهاى باریک به همدیگر راه دارند و در تالار مرکزى، که جاى اجتماع بوده و دو تاقچه کوچک جاچراغى نیز ساخته شده است. در پاى دهانه این غارها برکهاى براى نگهدارى آب باران وجود دارد که اکثر ایام سال (جز مواقع بىبارانى) آب دارد.اکنون بر فراز این غار، همیشه یک جفت عقاب ماهیگیر (که از انواع نادر و مرغوب عقابهاى جهانند و در جزیره قشم خوشبختانه فراوانند) به چشم مىخورند که در ارتفاعات صخرهاى لانه دارند و تخم مىگذارند.
وجود خفاشهاى دم موشى نکته قابل در مورد غارهاى خربز است که بیشتر در زاویههاى تاریک و بخش انبار ذخایر غار (حفرههاى زیرین) زندگى مىکنند و مدام نیز مشغول زاد و ولد هستند. کارشناسان محیط زیست به علت کاربرى سموم دفع آفات نباتى و عوارض دیگر، نسل این حیوان در جهان را در حال انقراض مىدانند و این جاى امیدوارى است که فعلاً خفاشهاى دم موشى در غارهاى خربس در امنیت کامل به سر مىبرند.منبع:http://www.hipersian.
com/content/24018http://www.qeshmnet.net/http://www.qeshmonline.
com/pedia/13http://persiangulf.tv/qeshm-island/qeshm-island-attractions/208-kharbas-cave.html.