اطلاعات بیشتر
- نام مکان:
- شهر زیرزمینی سامن
- استان:
- همدان
- شهرستان:
- ملایر
معرفی نامه
شهر زیر زمینی سامن در سال ۱۳۸۴ بطور اتفاقی بر اثر اقدامات عمرانی کشف شد. مجموعه در بستری از سنگ گرانیت به صورت دستکند ایجاد شده و تماما در زیر معابر و منازل ساختمانهای اداری واقع است و طی اقدام پژوهشی در هشت کارگاه از مجموعه انجام شده که دستاوردهای بسیار ارزشمندی داشته است. مجموعه شامل بیش از ۵۰ فضای کوچک و بزرگ است که با راهروهای متعددی به هم ارتباط دارند و در عمقهای متغیر ۳ الی ۶ متری از سطح زمین قرار دارند. یکی از ویژگیهای این مجموعه وجود تدفینها و بقایای انسانی متعدد موجود در کف فضاها است.
تدفین در مجموعه احتمالا به کاربری دور دوم مجموعه بر میگردد. این امر نشان دهنده این است که مجموعه طی یک دوره زمانی نسبتاً طولانی به عنوان مکانی مختص تدفین استفاده شده است. تدفین در دوره اشکانی به منظور ممانعت از آلوده نمودن چهار عنصر مقدس (آب، باد، خاک و آتش ) در تابوتهای سنگی و سفالی – گوردخمهها گور خمرهها و یا مکانهایی که ارتباط مستقیم با این عناصر نداشته باشد انجام میشده است.با توجه به بررسیها و مطالعات باستان شناسی صورت گرفته میتوان سه مرحله استقرار و استفاده را در مجموعه عنوان نمود.
اولین مرحله که به فلسفه ایجاد مجموعه بر میگردد بنا به شواهد موجود به نوعی کاربری اعتقادی بر میگردد. در مرحله دوم که احتمالا مربوط به دوره اشکانی است از مجموعه به عنوان گوردخمه استفاده شده است. در مراحل ..
.مشاهده کامل متن بعد از مجموعه به عنوان پناهگاه برای مواقع اضطرار استفاده شده و این کار بری در تمام دورههای اسلامی از اوایل اسلام تا دوره قاجار به طور متناوب تداوم داشته است. این مجموعه طی شماره ۲۴۶۲۲ به تاریخ ۸۷/۱/۲۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.در کنار اسکلتها هدایای قبور گذاشته شده است و اسکلتها به صورت چمباتمهای تدفین شدهاند.
احتمال میرود تدفینها به دوره تاریخی به خصوص دوره اشکانی مربوط است.براساس مطالعات باستانشناسی، شهر پنهان بیش از ۳ هکتار وسعت دارد و بخشی از این شهر باستانی به خاطر وجود رطوبت زیاد هنوز مورد کاوش قرار نگرفته است.احتمالا بخشی از این شهر در زیر خانه مردم قرار گرفته و به همین دلیل تصور میشود که در آن بخشها فاضلاب شهری وارد شهر پنهان شده باشد.این شهر زیرزمینی، هنگامی که مخابرات استان همدان قصد کشیدن فیبرهای نوری از زیر زمین را داشت کشف شد.
بر همین اساس طی مجوزی ازسوی پژوهشکده باستانشناسی، هیاتی متشکل از انواع کارشناسان شامل باستانشناس، انسانشناس، کارشناسان مرمت و ... کاوشهای خود را در این شهر به انجام رساندند که منجر به کشف فضاهای دستکند با حدود ۲۵ اتاق، سالن و راهروهای ارتباطی شد.
شواهد اولیه حاکی از پیدایش این فضاها در دوره پیش از اشکانی بود. بر اساس این یافتهها میتوان احتمال داد که نخستین بار این فضاهای معماری به منظور انجام مراسم مذهبی خاصی، احتمالا میترائیسم، مورد استفاده بوده است. این شواهد حاکی از آن است که مراسم مذهبی به صورت پنهانی در زیر زمین انجام میگرفته است.بر این اساس احتمال داده میشود که در دوره اشکانی از این فضاها به عنوان محل تدفین مردگان استفاده شده است و از اتاقها به عنوان گوردخمه استفاده کردهاند.
شهر زیرزمینی سامن در عمق ۳ تا ۶ متری زمین کشف شد و کانالهای حفر شده درون آن به مرور در دورههای تاریخی کنده شدهاند و اطراف آنها نیز اتاقهای متعدد وجود دارند.این کانالها از نظر ساختار معماری، بسیار جالب هستند و کاربری خاصی داشتهاند. در این کانالها پس از پاکسازی، ۶۰ اسکلت شناسایی شدند که درون ۹ اتاق قرار داشتند و با توجه به بررسیهای انسانشناسی شواهدی وجود دارند که تدفینهایی بهصورت تدفین باز انجام شدهاند.علاوه بر این شواهد، ۶ مورد بقایای انسانی نیز وجود دارند که بهطور دقیق نشان میدهند، این اتاقها در کاربری نهایی بهصورت محل تدفین استفاده میشدند، بهطوری که استخوانها را جمع میکردند و دوباره تدفینهای جدیدی انجام میدادند.
از ۶۰ اسکلت یافت شده، ۱۶ مورد مرد، ۲۶ مورد زن، ۱۴ مورد کودک و یک نوزاد شناسایی شدهاند و جنسیت ۳ مورد از آنها نیز تشخیص داده نشده است.منبع :http://fa.wikipedia.org/wikihttp://csamen.
com/?p=148.