اطلاعات بیشتر


نام مکان:
روستای ورکانه
استان:
همدان
شهرستان:
همدان

معرفی نامه

ورکانه از روستاهای دهستان الوند کوه شرقی است که در شرق شهرستان همدان قرار دارد.این روستای در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی قرار گرفته و روستاهای این منطقه به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار می‌روند.روستای ورکانه به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است با سنگ‌های لاشه که تمام کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌‌آیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور می‌شود.ورکانه از شمال شرقی به کوه سردره، از غرب به روستای سیمین، از جنوب غربی به کوه سرخ بلاغ، از شرق به کوه قره داغ و از جنوب و جنوب شرقی به دره بارانی و دره قشلاق محدود می‏شود.

«ور» در گویش کردی به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه است. ورکانه نیز به معنی قرار گرفتن در کنار آب و چشمه می‏باشد. ارتفاع این روستا از سطح دریا، 2250 متر است و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در زمستان سرد است. رودخانه ارزان فرد نیز از غرب روستای ورکانه عبور می‏کند.

هسته اولیه این روستا که پیرامون قنات روستا شکل گرفته، قدمتی نسبتاً طولانی دارد و سابقه تاریخی آن به اوایل دوره صفوی مربوط می‏شود.مردم روستای ورکانه به زبان‏های آذری، فارسی و کردی سخن می‏گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.این روستا از لحاظ کار و استفاده از مصالح بومی و محلی ..

.مشاهده کامل متن به خصوص مصالح سنگی منحصر به فرد است و کاربرد سنگ به صورت یک مصالح عام و متعارف در چهره و سیمای روستا خودنمایی می‌کند.کاربرد سنگ در پی و در قسمت اعظم بناها در ساخت دیوارهای باربر و دیوارهای محوطه و حیاط‌ها مورد استفاده قرار گرفته است و اکثرا سنگ لاشه است که توسط ملات گل کار شده و پهنای این دیوارهای سنگی در طبقه همکف به یک متر هم می‌رسد و تنها عامل اتصال در دیوارهای سنگی نیز استفاده از تیرهای چوبی است. سنگ مالون، خشت و آجر,سنگ، سنگ لاشه نواع مصالح ساختمانی در بناهای روستای ورکانه است و عنصر سنگ به عنوان اصلی‌ترین مصالح در ابنیه روستای ورکانه بیش از هر چیز در بازدید از روستا به چشم می‌خورد.

به نظر می‌رسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است.برخی بناها نیز به لحاظ ترکیب مربوط به دوره جدید هستند و به لحاظ ترکیب بندی و بافت از نظم خاصی برخوردارند و در این بخش از بافت، در حیاط، باغ وجود دارد و بر زیبایی فضا افزوده است.فضاهای باز روستا روی هم رفته 62 هزار و 569 متر وسعت دارند که 17 هزار و 207 مترمربع آن را معابر، چهار هزار مترمربع آن را فضای باز، 20 هزار و 286 مترمربع آن را عرصه‌های ساختمانی و 21 هزار و 76 مترمربع آن را باغها و اراضی تشکیل می‌دهند.قدمت روستای ورکانه به بیش از 400 سال می‌رسد,روستای ورکانه مجموعه ای از چند محل است که هر کدام از چندین واحد همسایگی و مسکونی تشکیل شده اند و در محله درب مسجد که قدیمی‌ترین محله روستای ورکانه به شمار می‌رود مسجد، حمام و مخابرات قرار گرفته است.

تنها مدرسه روستا در محله کردها که در شرق روستای ورکانه و ورودی آن جای گرفته، واقع شده است و خرمن جا که به محله خرمنی معروف است در این محله قرار دارد.محله عباس‌آباد سومین محله روستا است که در مناطق تازه توسعه یافته قرار دارد و غیر از نانوایی و یک آسیاب، کاربری دیگری در آن استقرار ندارد.این روستا زادگاه پرفسور توفیق موسیوند، سازنده نخستین قلب مصنوعی جهان است که در سال 1315 در این دیار چشم به جهان گشود.این روستای زیبای با کوچه‌ها وخانه‌های سنگفرش محل فیلمبرداری فیلم‌های مختلفی است، علی شاه حاتمی لوکیشن فیلم جدید خود «پرواز مرغابی ها» را اینجا انتخاب کرد و ابراهیم فروزش هم فیلم «شیر تو شیر» را بر اساس داستان هوشنگ مرادی کرمانی در روستای ورکانه می‌سازد.

وجود دره‌های فراوان از جمله دره‌های زیبای یورد صفرخان، دره خان، تخته سنگ، جن دره و سوبلاغ در مجاورت روستا از خصوصیات طبیعی منطقه است به طوری که دره بارانی در جنوب و جنوب شرق آبادی واقع شده است و شیب عمومی این منطقه و وجود دره‌های فراوان در اطراف روستا موجب شکل گیری رودخانه‌های فصلی شده است.رودخانه‌های فصلی ورکانه از ارتفاعات یخچال‌ها سرچشمه می‌گیرند و بعد از عبور از اراضی سیمین ورکانه به رودخانه فصلی ارزانفود می‌ریزند و سرچشمه گرفتن رودخانه دارستان (ارزانفود) از ارتفاعات روستای ارزانفود بر جاذبه‌های طبیعی منطقه افزوده است.مانند سایر روستاهای همدان در روستای ورکانه هم ریش‌سفیدان جایگاه خاصی دارند و در زمانهای قدیم نیز نظام تصمیم گیری و قدرت بر اساس ارباب رعیتی بوده است.در آن زمان نقی‌خان قراگوزلو، خان روستا بوده و بعد از او نیز دخترش ارباب و حاکم روستا شده است و در حال حاضر نیز اصطبلی که در دو کیلومتری جنوب روستا ساخته شده، بقایایی از آن زمان است که در سالهای پیش از انقلاب به عنوان مرکز پرورش اسب دربار مطرح بوده و در حال حاضر نیز جز آثار دیدنی روستا به شمار می‌رود.

این بنا دارای طول و عرضی به ابعاد 75 در 22 متر و با زیربنای کل یک هزار و 650 مترمربع ساخته شده و دارای یک حیاط مرکزی است که در دو طرف حیاط فضای نگهداری اسب وجود داشته و دو ضلع دیگر، ورودی و انبار علوفه بوده است.ورودی اصطبل در ضلع شمال شرقی بنا قرار دارد و در ضلع‌های شرقی و غربی انبار علوفه و فضای نگهبانی تعبیه شده و کف انبارها از کف حیاط در حدود یک متر پایین‌تر است.قلعه مهری خانم نیز اثر تاریخی در روستای ورکانه است.قلعه اربابی نیز بنایی است که ساختمان آن با پلان چلیپایی طراحی شده، مربوط به مهری خانم، ارباب روستا بوده است.

این بنا در ابعاد 12×20 متر و با زیربنای 330 مترمربع در دو طبقه ساخته شده است و طبقه دوم در قسمت مرکزی بنا ایجاد شده است.ورودی بنا نیز از طبقه همکف و طبقه اول و از ضلع شرقی بنا صورت می‌گرفته است و دو پله از دو طرف ورودی طبقه همکف به طبقه اول منتهی می‌شود.این بنا در فاصله 100 متری در ضلع جنوبی روستا و در بستر سبز کوهپایه و مشرف به روستا واقع شده است.در روستای ورکانه گورستان ساده ای وجود دارد که در آن هیچ سنگ قبری دیده نمی‌شود که از دیگر مواردی است که مورد توجه قرار دارد.

در روستای ورکانه تنها یک مسجد و آن نیز در ضلع جنوبی روستا وجود دارد که بنای آن نوساز است و با مصالح جدید ساخته شده است.نمای ساختمان مسجد از آجر کار شده و وضوخانه، فضاهای پشتیبانی و خدماتی مسجد در اطراف آن قرار دارد. این مسجد از لحاظ معماری داخلی کاملا ساده است و یک محراب کوچک با کاشی‌کاری اندکی در اطراف محراب در آن ساخته شده است.روستای ورکانه همدان به عنوان زیباترین روستای استان همدان معرفی شده است و پذیرای شمار زیادی از مسافران است و فضای سبز و با نشاط و زیبای آن روزهای به یاد ماندنی را به میهمانان همدان هدیه می‌کند.

روستای ورکانه در مسیر کوچ طوایف قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار دارد که هر سال از اواسط اردیبهشت ماه تا اواسط آبان ماه کوچ بهاره دارند. این طوایف براساس سنت‌های گذشته و ماهیت معیشتی به دنبال مراتع تازه، کوه‌ها و دره‌های بسیاری را پشت سر گذاشته، در میان بند‌ها اتراق می‌کنند و پس از پایان فصل اعتدال، به قشلاق باز می‌گردند.باغ‌های گردو، سیب و بادام,ییلاقهای تخته سنگ و دریخان از محبوبترین گزینه‌های یک سفر خانوادگی برای مردم همدان و سایر شهرهای دیگر محسوب می‌شود.تابستانهای خنک و دلپذیر و زمستانهای سخت و خشن دستاورد اقلیم کوهستانی برای ورکانه است که شبها همچو نگینی در دل کوه می‌درخشد.

چهره روستا همیشه تمیز و بهداشتی است و همین پاکیزگی و نورهای درخشنده کوچه‌ها پس از غروب آفتاب، ورکانه را به یکی از زیباترین و پرطرفدارترین روستاها در بین مردم همدان تبدیل کرده است.موسیقی رایج در میان مردم روستای ورکانه شامل ترانه‌هایی با اشعار باباطاهر عریان و بایاتی‌‌های آذری با موسیقی عاشیقی است، که در مراسم شادی و عروسی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین نوعی موسیقی محلی به نام سربازی و سه پا نیز در میان مردم روستا رواج دارد. گردوبازی، قاپ‌‌بازی و الک دولک از انواع بازی‌های محلی روستا می‌توان است.

غذاهای محلی روستا شامل آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه می‌باشد. روستای ورکانه همدان یکی از 6 روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.منبع:http://deevanonline.com/hamedan_varkane_b.

htmhttp://hamedan.irib.ir/norouz/gardeshgari/25851-varkaneh-trained-villagehttp://www.mehrnews.

com/news/2022770http://www.hamshahrionline.ir/details/144280http://www.negahmedia.

ir/media/show_pic/9395.