اطلاعات بیشتر
- نام مکان:
- موزه ایران باستان
- استان:
- تهران
- شهرستان:
- تهران
معرفی نامه
موزه ملی ایران با قدمتی حدود ۶۰ سال بزرگترین موزه باستان شناسی و تاریخ ایران است و از نظر حجم، تنوع و کیفیت آثار جزء یکی از چند موزه بزرگ جهان نیز محسوب میشود. این موزه در فرهنگ موزه داری ایران به عنوان موزه مادر محسوب میشود و میتوان نفیسترین و ارزشمندترین آثار کشف شده از ماقبل تاریخ را که به آیین،تمدن و سلوک فاخر مردمان ایران زمین باز میگردد در آن مشاهده کرد.این موزه شامل دو ساختمان مجزا به نامهای موزه ایران باستان با تاریخ گشایش ۱۳۱۶ و موزه دوره اسلامی با تاریخ گشایش ۱۳۷۵ میباشد.موزه ایران باستان، اولین موزهٔ ایران، در ابتدای خیابان ۳۰ تیر، در بخش غربی میدان مشق تهران در خیابان سی تیر قرار دارد ساخت این موزه در ۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۱۳ خورشیدی به دستور رضا شاه توسط معمار فرانسوی، آندره گدار، شروع شد.
نمای بیرونی موزه به شکل ایوانی قوسی شکل است که بسیار به طاق کسری (بنایی در دوره ساسانیان که در شهر تیسفون واقع است) شباهت دارد. رنگ آجرها نیز به این منظور به رنگ سرخ تیره تعیین شده تا نمایانگر معماری عصر ساسانی باشد. معمار این ساختمان آندره گدار معمار فرانسوی بوده است که در طراحی آن کاخ کسری در شهر تیسفون در دوران ساسانی را در ذهن داشته است.در آغاز طبقه اول موزه به بخش ایران پیش از اسلام و طبقه دوم موزه به بخش پس از اسلام اختصاص یافت.
گسترش کاوشهای باستان شناختی ...مشاهده کامل متن و زیاد شدن آثار در موزه ایران باستان، موجب شد که این موزه طی چند مرحله، گسترش کمی و کیفی یا درحد فاصل سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۰، علاوه بر تعویض ویترینهای موزه، نوسازی سیستم گرمایشی و سیستم برقی موزه، واحدهایی تحت عنوان انبار و گنجینه در زیر موزه موزه، ساخته و اضافه شد.
در سال ۱۳۷۵، آثار دوران اسلامی، رسماً از موزه ایران باستان به ساختمان مجاور موزه که ساختمان که از سال ۱۳۳۷ ساخته شده بود، منتقل شد.این ساختمان که در سال ۱۳۳۷ ساخته شده بود، در آغاز با هدف احداث موزه مردمشناسی مدنظر بود، که پس از انقلاب، با ایجاد سازمان میراث فرهنگی و تمرکز اشیاء باستانی در موزه ایران باستان، طرح تغییر نام کلی موزه، به موزه ملی ایران و اضافه شدن موزهای تحت عنوان موزه اسلامی مطرح و اجرا شد که در نهایت در سال ۱۳۷۵ با گشایش رسمی موزه دوران اسلامی، مجموعه موزه ایران باستان و موزه دوران اسلامی، تحت عنوان موزه ملی ایران به رسمیت شناخته شدقدیمیترین اشیاء به نمایش درآمده در سالن ایران باستان مربوط به دورههای گوناگون پارینه سنگی از مرحله قدیم آن تا اواخر دوران مذکور است. قدیمیترین دست ساختههای این بخش که از سنگ کوارتز ساخته شده اند، مربوط به حوزه رودخانه «کشف رود» در شرق مشهد هستند که بیش از چندین هزار سال قدمت دارند. از دورههای پارینه سنگی میانی و جدید نیز آثار جالب توجهی در سالن موزه به چشم میخورد که بین دویست هزار تا ده هزار سال قدمت دارند.
همچنین بخش مهمی از موزه به دوره هخامنشیان و به خصوص به آثار به جای مانده از تخت جمشید و کاخ آپادانا (در شوش) اختصاص یافته است که تا حدی فضای مربوط به این کاخها را تداعی میکند.از دوره پارینه سنگی میانه که همزمان با حضور انسان نئاندرتال در ایران است ابزارهای ساخته شده از سنگ آتش زنه و بقایای سنگواره جانوران مربوط به غارهای منطقه زاگرس و فلات مرکزی ایران از جمله غارهای بیستون و خرم آباد به نمایش در آمده است. در دوره پارینه سنگی جدید که مصادف با گسترش انسان هوشمند امروزین در ایران است، ساخت تیغه ابزار رواج یافت. قدیمیترین بقایای انسان کشف شده در ایران در این بخش دیده میشود که به دندان وزمه مشهور است.
این دندان کهنترین بقایای سنگواره انسان در ایران است که بطور مستقیم تاریخ گذاری شده و در غاری بنام وزمه در نزدیکی کرمانشاه کشف شده است. این دندان آسیای کوچک که مربوط به کودکی نُه ساله است، به روش طیف سنجی گاما سالیابی شده که تاریخی بین 20 تا 25 هزار سال پیش را نشان میدهد. در دوره پارینه سنگی جدید ساخت ابزارهای استخوانی و استفاده از تزیینات شخصی مانند آویز صدفی، دندان حیوانات و گل اُخرا نیز در این دوره در ایران متداول شد. از مکانهای مهم این دوره غار «یافته» (لرستان) است که نمونههایی از اشیا آن در سالن موزه به نمایش درآمده است.
از دوره بعدی (فراپارینه سنگی) که ویژگیهای آن ابداع ابزارهای ترکیبی، کاربرد سنگساب و نگهداری مواد خوراکی است، نمونههایی از غار «علیتَپه» (مازندران)، غار «شَلَم» (ایلام) و چند مکان دیگر به نمایش درآمده است.از دوره نوسنگی و روستانشینی آثاری چون قدیمیترین خشت ایران از تپه گنجدره، قدیمیترین پیکرکهای گلی انسان و حیوان از تپه سراب و ابزارهای سنگی در سالن به نمایش در آمده است. شوش(خوزستان)، اسماعیلآباد و چشمهعلی(تهران)، تلباکون(فارس) از محوطههای بسیار مهم در هزارههای پنجم و چهارم پ.م.
(دوره مس و سنگ) در ایران هستند که نمونههایی از سفالینههای منقوش آنها در سالن دیده میشود. از نقشهای مورد توجه در این دوره میتوان به نقش ساده شده بز کوهی اشاره کرد که در سطح ظروف سفالین اسماعیلآباد و چشمهعلی دیده میشوند.ظروف سنگی جیرفت و شهداد با نقوش متنوع مانند نبرد انسان با جانوران اساطیری و نقش مایههای هندسی، جانوری و گیاهی از نمونههای شاخص این ظروف منقوشاند که در ویترینها به نمایش درآمدهاند. پیکر گلی از شهداد از دیگر آثار مهم این دوره در سالن موزه است که نشاندهنده نیمتنه مردی برهنه با دستان جمع شده بر روی سینه، احتمالاً در حالت نیایش نشان داده شده است.
ظروف، ادوات جنگی، اشیا تزئینی، پیکرکهای انسانی و جانوری از جمله اشیای فلزی اواخر عصر مفرغ و آغاز عصر آهن هستند که در سالن بهنمایش درآمدهاند. همچنین سفال خاکستری با سطح صیقلی و داغدار و همچنین ظروف با لولههای ناودانی، ظروف با فرمهای جانوری و انسانی و ریتونها (ظروف جانورسان) و اشیای آهنی نیز از دیگر اشیا به نمایش درآمده است.تعدادی از اشیای به نمایش درآمده در بخش پیش از تاریخ سالن متعلق به تمدن ایلام است. از تمام دورههای ایلامی آثار هنری فراوانی برجای مانده، اما دوره ایلام میانه یکی از پرشکوهترین ادوار سهگانه ایلامیها است.
معبد چغازنبیل یکی از مهمترین بقایای معماری این دوره است که آثار قابل توجهی مانند پیکره گاو با کتیبه، لولههای شیشهای، آجرنوشتهها و کلون در از آن به دست آمده که در سالن به نمایش درآمده است. لولههای شیشهای چغازنبیل از جمله قدیمیترین نمونههای شیشه در ایران است. پیکرهسازی، ساخت ظروف تزئینی از قیر طبیعی، نقوش برجسته، مهرهای استوانهای، پیکرکها به صورت نقش برجسته قالبی، آجرهای لعابدار، اشیای بدل چینی، اشیای مفرغی و سردیسهای تدفینی از دیگر جنبههای هنر ایلامیها در ادوار گوناگون است که در سالن ایران باستان نمونههایی از آنها دیده میشود.آثار قابل انتساب به دوره ماد در سالن موزه از مکانهای باستانی نوشیجان، حسنلو، گودین و باباجان به دست آمدهاند.
در این دوره ساخت اشیا آهنی گسترش یافت که از نمونههای بارز آن در سالن میتوان به اشیا حسنلو اشاره کرد. در این دوره سفالینههای لعابداری زیبایی ساخته میشد که یک نمونه جالب توجه آن تنگ لعابدار زیویه است نقش دو بز را در دو سوی یک گل لوتوس به نمایش گذاشته است.موزه دوره اسلامی نیز شامل گنجینه قرآن، نسخ خطی (شامل کتب علمی، ادبی ، تاریخی) و موضوعاتی چون نقاشی و خوشنویسی، ادوات و ابزار کتابت، وسایل روشنایی، ابزار نجوم، ابزار پزشکی، و هنرهایی چون سفالگری، فلزکاری، منسوجات و ..
. است .تعدادی از این اشیاء در طی حفریات علمی باستان شناسی به دست آمده و یا مربوط به مجموعههای معتبری چون مجموعه آستان شیخ صفی الدین اردبیلی است.منبع:http://www.
nationalmuseumofiran.ir/http://danakhabar.com/fa/news/1154571http://kerman.irib.
ir/web/tabiat/24053-1392-11-30-11-24-24http://www.tebyan.net/http://www.iichs.
org/magazine/sub.asp?id=581&theme=Gree...
erPage66.jpg&magNumber=66&magID=69&magIMG=http://kohandiara1.blogfa.com/post-40.
aspxhttp://www.ic-ic.ca/index.php?option=com_content&view=article&id=85&Itemid=128http://persian.
epochtimes.com/iran/iran-national-meuseum-6111.htmlhttp://www.tabnak.
ir/fa/news/320004.